علت کمبود داروی اپیوم در کشور چیست؟
در روزهای اخیر حواشی زیادی پیرامون کمبود داروی اپیوم (Opium) در کشور به وجود آمده است و برخی درمانگران اعتیاد به این مساله اعتراض کردند.
بعد از اختلافات مطرح شده و جوابیههایی که منتشر شد یکی از پرسشهای اساسی این است که دلیل کمبود شربت اپیوم چیست؟
حدودا یک ماه پیش بود ( 15 آذر 1404) که معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اراک قبل از حواشی اخیر در مورد علت این مساله توضیحاتی داد.
به گفته او بهدلیل بروز اختلال در تأمین ماده اولیه تولید اپیوم طی چند ماه گذشته، داروی تنطور اپیوم در سطح کشور با کمبود جدی مواجه شده است.
آنطور که او بیان کرد این وضعیت صرفاً محدود به استان مرکزی نبود و برای استانهای مختلف سهمیهای مشخص در نظر گرفته شد. همچنین سردار ذوالفقاری، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته بود برخی استانها سهمیه کامل خود را دریافت کردهاند، اما برخی دیگر تنها تا یکسوم سهمیه را گرفتهاند.
اما 8 دی برخی درمانگران اعتیاد در تهران دوباره به این مساله اعتراض کردند.
تعداد مصرف کنندگان شربت اپیوم
آنطور که ایسنا بر اساس اظهارات دکتر فرهاد گشتاسبی رئیس هیئتمدیره درمانگران اعتیاد استان تهران گزارش داده «حدود ۶۰۰ هزار بیمار در کشور تحت درمان با شربت اپیوم هستند»
وی با اشاره به کمبود داروی اپیوم گفته یک مرکز درمانی دوشیفت با حدود ۱۰۰ بیمار باید در هر دوره دوماهه نزدیک به ۴۵۰ شیشه شربت اپیوم دریافت کند، اما در حال حاضر تنها ۱۵ تا ۳۰ شیشه برای همان بازه دوماهه به مراکز داده میشود.
وی بیان کرد: «مراکز یکشیفت نیز که باید حدود ۲۲۰ شیشه دریافت کنند، تنها ۱۵ شیشه برای دو ماه تحویل گرفتهاند؛ رقمی که عملاً به معنای توقف درمان است.»
همچنین به گزارش دارو دات کام بر اساس گزارشی که تسنیم داده «حداقل 600 و حداکثر 1000 تُن تریاک» میزان تریاک مورد نیاز برای تولید این داروها است.
از سوی دیگر علی احمدی نایبرئیس صنف درمانگران اعتیاد استان تهران گفته است نزدیک به یک میلیون بیمار وابسته به درمان نگهدارنده با شربت اپیوم در کشور تحت پوشش مراکز درمان اعتیاد قرار دارند.
همچنین سعید صفاتیان، درمانگر و پژوهشگر اعتیاد به خبرآنلاین گفت: « شاید الان در خیلی از استانها برای درمان بیماران و عرضه شربت تریاک به آنها از هر ۱۰۰ بیمار فقط به ۲۰ بیمار میتوانند شربت بدهند.»
دلیل کمبود شربت تریاک
علاوه بر دلایلی که در ابتدای گزارش آمد صحبتهای دیگری هم مطرح شده است. مثلا تسنیم کاهش شدیدتر تولید تریاک در افغانستان و کاهش خلوص تریاک کشفشده، را علت این کمبود دانسته است.
بنابر این گزارش مسئولان وزارت بهداشت با کمبود منابع تولیدی و کاهش خلوص آنها که منجر به افت اثربخشی داروها میشود، روبهرو هستند. همچنین آنطور که ایسنا نوشته رئیس انجمن درمانگران اعتیاد ادعای صادرات داروی اعتیاد مثل شربت تنتور اپیوم را مطرح کرده است.
به طور خلاصه این دلایل برای کمبود داروی اپیوم در ماههای اخیر عنوان شده:
- کاهش تولید تریاک در افغانستان
- کاهش خلوص تریاک کشفشده
- ادعای تائید نشده در مورد صادرات
- اختلال در تأمین ماده اولیه تولید اپیوم
قطع سهمیه شربت اپیوم
بنابر گفته علی احمدی نایبرئیس صنف درمانگران اعتیاد استان تهران در بیش از 15 استان مراکز درمانی با کمبود یا قطع سهمیه دارویی مواجه شدهاند.
سردار ذوالفقاری، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز گفته بود برخی استانها سهمیه کامل خود را دریافت کردهاند، اما برخی دیگر تنها تا یکسوم سهمیه را گرفتهاند.
وی افزود: «با توجه به کمبود موجود، از وزارت بهداشت خواستهایم نظارت بر توزیع افزایش یابد، صادرات قانونی اپیوم و متادون فعلاً متوقف شود و در صورت امکان، واردات اضطراری برای پاسخ به نیاز فوری مراکز درمانی در دستور کار قرار گیرد.»
داروی اپیوم چیست؟
اپیوم که به آن شربت تریاک هم میگویند یک محلول هیدروالکلی شامل :
- مورفین
- کدئین
- پاپاورین
- نوسکاپین
است که به عنوان یک داروی کنترلشده در دسته ضد اسهالها و داروهای کمککننده به ترک اعتیاد قرار میگیرد.
نظرات